دزفول یکی از قدیمی‌ترین سرزمین‌هایی است که هویتی کاملاً ایرانی دارد و از نظر باستان‌شناسی، تاریخی، معماری، جاذبه‌های گردشگری، زیست‌گاه‌های طبیعی و موقعیت کشاورزی ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. کشف مُهری گلی در منطقه چغامیش، حکایت از کهن‌ترین سند دریانوردی جهان دارد.

به گزارش روناش ، استان پهناور خوزستان در جنوب غربی ایران واقع شده است و دزفول بزرگترین شهرستان بعد از اهواز محسوب می‌شود که در شمال این استان قرار دارد.شهرستان دزفول از شمال به استان لرستان، از جنوب به شوش و شوشتر، از شرق به شوشتر، گتوند و لالی و از غرب به شوش و اندیمشک محدود می شود. شهر دزفول ۱۵۰ کیلومتر با اهواز و ۷۲۱ کیلومتر با تهران فاصله دارد.

این شهرستان دارای آثار باستانی ارزشمندی است که به عنوان اثر ملّی به ثبت رسیده‌اند:

تپه‌های باستانی چغامیش دزفول

این منطقه در جنوب شرقی شهر دزفول واقع شده و بر اساس شواهد باستان‌شناسی، قدمت این منطقه به پیش از اختراع خط می‌رسد. این تپه‌ها تمدن چند هزار سال پیش از میلاد مسیح تا شکوفایی تمدن شوش را در دل خود جای داده‌اند. باستان‌شناسان دانشگاه شیکاگو در کاوش‌هایی که در این منطقه انجام دادند، آثار باارزشی کشف کردند. اوّلین و قدیمی‌ترین خشت‌های پخته در عصر پیدایش خط در این منطقه یافت شده است که چغامیش دزفول را به عنوان اوّلین مرکز خط در ایران زمین معرفی می‌کند.

همچنین کشف مُهری گلی در منطقه چغامیش، کهن‌ترین سند دریانوردی جهان را نشان می‌دهد.

سند ارزشمند دیگری که از این ناحیه به دست آمد، یک لوح مربوط به تاریخ موسیقی است که مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد است و تصاویری از اجرای موسیقی را نشان می دهد. به دلیل اهمیت تاریخی این منطقه، باستان شناسان‌دزفول را «شهری از سپیده دم تاریخ» نامیده‌اند.

تپّه های باستانی چغامیش با شماره ۴۸۷ در سال ۱۳۴۴ به ثبت ملّی رسیده‌اند.

دانشگاه باستانی «جندی شاپور»

شهر باستانی جندی‌شاپور، در دوازده کیلومتری دزفول در محدوده روستای اسلام آباد واقع شده است. اولین دانشگاه جهان به دستور شاپور اوّل ساسانی در ۱۷۰۰ سال پیش در این شهر تأسیس شد که در عصر خود معتبرترین مرکز علمی جهان بود و رشته هایی چون پزشکی و نجوم در آن جا تدریس می‌شد.

آثار برجای مانده‌ی این شهر در ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ به شماره ۴۶ در ردیف آثار ملّی به ثبت رسید.

پل باستانی دزفول

قدیمی‌ترین پل استوار جهان و مربوط به دوره ساسانیان است. شاپور اوّل دستور ساخت این پل را داد و چون اُسرای رومی سازندگان این پل بودند، به «پل رومی» نیز معروف شد. این پل حدود ۱۸ قرن است که استوار ایستاده است. در زمان ساسانیان ، برای حفاظت از پل قلعه‌ای در کنار آن بنا شد که فضای پیرامون آن قلعه به نام « محلّه قلعه » معروف شد.

دژپل – نام قدیم دزفول – به دلیل انتساب به این پل و قلعه نامگذاری شده بود که به دلیل اهمیت ارتباطی این پل در دوران دیلمیان ، صفویان، قاجار و پهلوی مرمت و بهسازی شده است.

این بنای با ارزش در ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ به شماره ۸۴ در آثار ملّی به ثبت رسید.

مسجد جامع دزفول

این مسجد، قدیمی ترین مسجد دزفول است که در مرکز شهر قرار دارد و یادگاری گرانبها از قرون اوّلیه اسلامی ( احتمالاً قرن سوّم ) است. معماری این مسجد از اصول کاخ ایوان کرخه، الگوبرداری شده است ایوان شرقی از بناهای دوران صفویه است. مرمت و گسترش بخش هایی از مسجد، در دوران صفویه و قاجار صورت گرفت. سبک معماری، شبستان، ستون‌های سنگی، آجرکاری و گچ بری‌های چشمگیر، این مکان را در جایگاه میراث فرهنگی ایران قرار داده است . این مسجد در ۱۲ اسفندماه ۱۳۱۵ با شماره ۲۸۷ در آثار ملّی به ثبت رسید.

 آرامگاه یعقوب لیث صفاری

آرامگاه یعقوب لیث صفاری، سردار و اولین شهریار ایرانی پس از اسلام، در دوازده کیلومتری شرق دزفول واقع شده است. در محوطه آرامگاه بازمانده‌های شهر باستانی جندی شاپور دیده می‌شوند. آرامگاه با گنبدی مضرس شکل ساخته شده است. شهرت یعقوب لیث در رسمیت دادن زبان فارسی و احیای هویت ایرانی، در نیمه اوّل قرن سوم هجری است.

دزفول شهر سازه های آبی است، قدیمی ترین سیفون جهان در دوره ساسانی، قدیمی ترین سیستم آبرسانی رودخانه ای جهان و آسیاب‌های آبی در دزفول ، آثار تاریخی ارزشمندی هستند که قابلیت ثبت جهانی را دارند.

رودخانه «دز» با جلوه ای خیره کننده ، یکی از بی نظیر ترین نمادهای طبیعی ملی است که از میان شهر دزفول عبور می‌کند و تفریحگاه های ساحلی زیبایی را در مسیر خود ایجاد کرده است .

آبشار شِوی (shevi) در شمال دزفول با ارتفاع ۸۵ متر و عرض ۷۰ متر ، بزرگترین آبشار خاورمیانه است که یکی از زیباترین مناظر طبیعی ایران محسوب می شود. همچنین پارک جنگلی ملّی دز تنها بازمانده جنگل های نیمه گرمسیری است که در جنوب دزفول قرار دارد . این جنگل زیستگاه اصلی گوزن زرد ایرانی است.

روستای سنگی لیوس، در شمال شهرستان، با بافت سنگی یکپارچه چند صد سال قدمت و معماری بی نظیر شکوه همزیستی با طبیعت را به نمایش می‌گذارد و روستای گردشگری پامنار با داشتن قلعه ی شاداب (بزرگترین قلعه طبیعی کشور) و دریاچه شهیون یکی از زیباترین دریاچه های جهان، از نظر گردشگری در کشور کم نظیر است.

دزفول یکی از قطب های مهم کشاورزی ایران است .خاک حاصلخیز و آب کافی شرایط مناسبی را برای کشت مرکبات ، صیفی جات و گل و گیاه فراهم کرده است . مرکبات دزفول بخصوص پرتقال از سالمترین و مرغوب ترین نوع مرکبات کشور محسوب می شوند . دزفول از نظر تولید گل های رز و مریم در کشور بالاترین رتبه را داراست. بخش عمده ای از تولیدات گل دزفول به سایر استان ها و خارج از کشور صادر می شوند.

بافت تاریخی دزفول شامل خانه‌ها، مساجد ، ساباط ها ، حمام ها و گذرگاه های قدیمی است که از نظر معماری یکی از ارزشمندترین بافت های تاریخی کشور است و تا کنون بیش از یکصد اثر ملی از آن به ثبت رسیده است. بافت آجری با معماری اصیل ایرانی و تزئینات زیبا ، دزفول را به «موزه آجری ایران» معروف کرده است.

صنایع دستی دزفول با قدمتی بس طولانی و پشتوانه ای غنی، ذوق و اصالت ایرانی را به نمایش می‌گذارد. دزفول در سه رشته خراطی، کپوبافی و ورشوسازی، در کشور موقعیت ممتازی دارد. هنرمندان دزفول در رشته ی خراطی موفق به دریافت مُهر اصالت از سازمان جهانی یونسکو شده‌اند.

همچنین در زمینه کپوبافی و ورشوسازی نیز با ارائه‌ی محصولاتی متنوع این شهرستان را به قطب مهمی از این صنایع تبدیل ساخته‌اند.

بقعه سبز قبا ـ آستانه متبرکه ی سبزقبا (برادر تنی امام رضا علیه السلام) یکی از مهمترین زیارتگاه های ایران است. این زیارتگاه مانند حرم حضرت معصومه در قم و شاه چراغ در شیراز ، دارای جاذبه های مذهبی و فرهنگی است که می تواند به عنوان چهارمین حرم معنوی کشور معرفی می‌شود.

شخصیت‌های نامدار دزفول ـ خاتم الفقهاء والمجتهدین شیخ مرتضی انصاری دزفولی، بنیانگذار فقه و اصول جعفری، اولین مرجع شیعیان در دنیای اسلام است که از عالمان بزرگ دزفول است. همچنین شاعران توانمندی چون ناهیدی و کاشف دزفولی نیز از بزرگان فرهنگ و ادب این سرزمین هستند که سروده هایی به زبان محلّی از آنها به جا مانده است.

قلم نی دزفول – یکی از کالاهای مهم تجاری است که از سیصد سال قبل در دزفول کشت می‌شود و به عنوان مرغوب ترین قلم نی در سطح ملّی و جهانی شناخته می‌شود . قلم نی دزفول در گذشته به کشورهای مثل ترکیه و چین صادر می شد و اکنون نیز به اغلب شهرهای ایران صادر می شود.

دزفول با اینکه قابلیت یک شهر ملی را دارد اما متأسفانه تاکنون به‌گونه‌ای شایسته معرفی نشده است. در وسایل ارتباط جمعی ، کتاب های درسی، مطبوعات و تورهای گردشگری نامی از دزفول نیست. شهری که ظرفیت‌های تاریخی، هنری و طبیعی آن می تواند جاذبه های گردشگری فراوانی را ایجاد کند و در نهایت شهری که می تواند به رونق اقتصادی کشور کمک کند.

به‌طوری که با وجود پنج هزار هکتار باغات کشت مرکبات این شهرستان هنوز نتوانسته مرکبات خود را با بسته بندی استاندارد به بازارهای جهانی صادر کند.

این درحالی است که مدیران و مسؤلین محلی و کشوری با شناخت ومعرفی جایگاه ملی دزفول و اجرای سیاست‌های صحیح می‌توانند در جهت شکوفایی ظرفیت های آن گام های مؤثری در جهت آبادانی این منطقه بردارند .

منبع : خبرگزاری میراث فرهنگی

شهر دزفول ظرفیت های بسیاری برای مطرح شدن در سطح کشور دارد از همین رو یکی از برنامه هایی که چند سالی هست در موردش تلاش کردیم، معرفی ظرفیت های ملی دزفول در سطح کشور است.

دزفول فقط یک شهر برای مردم دزفول نیست، بخش مهمی از ارزش های ایرانی است که باید همه ی مردم ایران به اون افتخار کنن.

یکی از اقدامات مهمی که پیگیرش شدیم این بود که بتونیم با مراکز مهم کشوری ارتباط برقرار کنیم و از ظرفیت اونها برای معرفی و مطرح کردن دزفول استفاده کنیم.

اخیرا بعد از پیگیری های زیاد موفق شدیم با معاونت فرهنگی محترم متروی تهران ارتباط برقرار کرده و بخشی از دیدنی های دزفول رو بهشون معرفی کنیم که در کنار سایر دیدنی های کشور معرفی کنن.

به تازگی خبر رسیده که عکس هایی از دزفول در نمایشگرهای متروی تهران به نمایش دراومده که مایه ی خرسندی هست. به امید مطرح شدن دزفول در سایر مراکز مهم و رسانه های کشور.

وبه (تاوان)

مردم قدیم دزفول اعتقاد داشتند که ماهیتی معنی دار در طبیعت وجود دارد که دائماً اعمال انسان را کنترل می کند و این وجود را در ذات خداوند می دیدند و معتقد بودند هرکس هرکاری انجام دهد نتیجه اش را می بیند، حوبه یا تاوان ((تووون)) را برای نتیجه انجام امور منفی می دانستند.

ملفا :

ملفا (گمان بد پیش از وقوع یک حادثه)

مردم معتقد اند هنگام انجام یک کار نباید پیشگویی منفی کرد و اگر کسی پیشگویی منفی کرد می ترسند از اینکه آنگونه شود و معمولاً در اثر این گفته ها و پیشگویی های بد ممکن است مشکلی پیش آید و حادثه بد که از قبل ملفا زده شده انجام گیرد پس به کسی که می خواهد در حین یک جریان پیشگویی منفی کند می گویند ملفای بد نزن.

موری مار :

موری مار (مهره مار)

شخصی که پیش همه گان بدون دلیل خاصی عزیز است و همه به او احترام می گذارند، درباره چنین شخصی می گویند انگار مهره مار دارد. مردم معتقد اند که داشتن مهره مار عزت می آورد و دیگران را جذب می کند و مرده ناخودآگاه به شخصی که چنین مهره های جادویی را به همراه دارد نزدیک می شوند و به وی احترام می گذارند.

نظر کرده :

مردم معتقد اند که بعضی افراد شایسته و مومن با ویژگی و استعداد خاص و برتر نظر کرده ائمه هستند یعنی همیشه به طور معجزه آسایی در حفظ و نگهبانی قرار دارند، به طوری که اتفاق بدی برایشان پیش نمی آید یا هنگام خطر جان سالم به در می برند و نیرویی پیوسته محافظ آنهاست.

تیه سور :

تیه سور (چشم شور)

تیه سور، چشم شور یا چشم زخم اصطلاح و اعتقادی است رایج در بین مردم مبنی بر اینکه بعضی افراد چشمشان شور است یعنی خاصیتی منفی در چشمشان یا وجودشان است که به نظاره کردن و دقت بر کسی یا چیزی به قصد ضربه زدن و یا گفتن تحسین با لحنی خاص از طریق امواج ماورالطبیعی صادر شده از آنها صدمه و ضربه ای به شخص یا شئی مورد نظر وارد می شود مثلاً شخص دچار مریضی و گرفتاری می شود، اگر شخص چشم شور به ظرفی یا وسیله ای نظر کند و بگوید چه ظرف قشنگی! آن ظرف در همان لحظه یا چند لحظه بعد شکسته می شود.

 چرا روز چهارم خرداد را روز دزفول نامیده‌اند؟ آیا در این روز اتفاق خاصی افتاده است؟ مثلاً سوم خرداد روز آزادی خرمشهر و پنجم مهر روز شکست حصر آبادان است … این روز چه اتفاقی در دزفول افتاده است؟ ابتدا پاسخ به این سوال کمی مشکل بنظرمی  رسید اما : انتخاب دزفول بعنوان سنگر پایداری و مقاومت مردم ایران، برای این بود که این شهر در طول دفاع مقدس مورد اصابت ۱۷۶ موشک با طول متوسط ۹ متر (جمعاً یک هزار و ۵۸۴ متر)، ۲ هزار و ۵۰۰ گلوله توپ (روزی بر این شهر گذشت که هر سه دقیقه صدای انفجار گلوله توپی گوشه‌ای از آن را به آتش می‌کشید) و ۳۳۱ راکت هواپیما قرار گرفت و ۱۹ هزار باب منزل و مغازه‌اش ویران شد. ژنرال حسن الدوری از نزدیکان صدام گفته بود که «این تعداد بمب و موشکی را که ما بر سر مردم دزفول فرو ریختیم برای تخریب زمینی به مساحت سه برابر حجم کل دزفول کافی بود!» از طرف دیگر شهری با این همه صدمه و تهدیدی که از سوی دشمن در جنگ روانی و جنگ شهری، آنگاه که تصمیم بر موشکباران شهرها داشت، گوینده سخیف رادیو عراق با صدای نکره‌اش می‌گفت: اما هیچ‌گاه دشمن نتوانست این دژ مقاومت را از سکنه خالی کند و رزمندگان دوران دفاع مقدس بهترین شاهد بر مدعایند که ناهار صلواتی نماز جمعه دزفول عجب صفایی دارد! گفتم آیا این دلایل کافی است یا هنوز هم بگویم که این شهر به تنهایی در طول دفاع مقدس یک لشکر (لشکر ۷ ولی عصر) را از نظر نیرویی و امکانات پشتیبانی، حمایت می‌کرد … این صبر و مقاومت مردم شهرهایی همچون دزفول و آبادان بود که توانستیم دشمن را از رویای فتح یک هفته‌ای تهران مأیوس کنیم. یادمون هست وقتی دشمن خرمشهر را تصرف کرد در گوشه گوشه آن نوشت «ما آمده‌ایم که بمانیم» و زمانی که صدام اراده رزمندگان اسلام را در باز پس گیری خرمشهر دید مغرورانه گفت که «اگر خرمشهر را گرفتید کلید بصره را به شما می‌دهم!». اما وقتی بعد از ۱۹ ماه همگان دیدند دشمنی که خرمشهر را به دژ تسخیر ناپذیر تبدیل کرده بود چگونه خود در تارهای عنکبوتی که به دور خود تنیده بود گرفتار شد و زبونانه به اسارت درآمد؛ و به راستی این فتح و پیروزی مرهون همان مقاومتی بود که در دزفول و دیگر شهرهای مرزی کشورمان اتفاق افتاد.

دزفول از قدیم الایام شهری است که به مشاهیر و علما و افرادی که تاثیر گذار در مملکت بوده اند به خود می بالیده است و همواره در همه زمینه ها افتخار آفرینی نموده است .

بنده بخاطر اینکه ممکن است بعضی از جوانان و اهالی محترم با این شخصیتهای گرانقدر آشنایی نداشته باشند به ذکر نام و سمت این عزیزان برای هر چه بیشتر آشنا شدن با آنها می پردازم (البته ممکن است که بعضی از این شخصیتها اکنون در این پست مشغول بکار نباشند اما بد نیست که بدانیم زمانی این افراد عهده دار این مسئولیتها مهم بوده اند.)

دزفولی های خارج از کشور :

پروفسور چله مال (عضو هئیت رئیسه ناسا)

دکتر محمد رضا چیت ساز : استاد موسیقی دانشگاههای آلمان ، فرانسه و اسپانیا ، محقق در آواشناسی صدای پرندگان

دکتر مسعود دزفولی (داروساز)

دکتر همایون دزفولی (عضو ناسا)

پروفسور بهزاد رئوفی (عضو ناسا – مسئول جهت‌یابی و کنترل مریخ‌نوردها)

پروفسور مجید صراف زاده (استاد دانشگاه در امریکا)

عزت السادات گوشه گیر (استاد دانشگاه و نمایشنامه نویس مقیم شیکاگو – آمریکا)

دکتر مرجان مشیریان دزفولی (مدرس فیزیک در امریکا)

دکتر ابوالحسن هاشمی دزفولی (استاد دانشگاه در امریکا) (شاگرد آقای کالوین دارانده جایزه نوبل)

مسئولین کشور پس از انقلاب :

غلامحسین الهام (وزیر دادگستری و سخنگوی سابق دولت)

غلامرضا اخوان صباغ (مدیرکل مدیریت بحران استان خوزستان و مشاور عالی استاندار خوزستان در پدافندغیرعامل)

سید علیرضا آوائی (رئیس کل دادگستری استان تهران)

آقای خاکسار (تحقیقات شورای مصلحت نظام)

مهندس محسن خجسته مهر (معاون برنامه ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت)

دکتر عبدالکریم خیامی (رئیس مرکز نظارت و ارزیابی سازمان صدا و سیما)

تیمسار چیت فروش (رئیس مرکز مطالعات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران)

دکتر محمدعلی رامین (مشاور دکتر محمود احمدی نژاد- معاونت سابق دفتر مطبوعات داخلی وزارت ارشاد اسلامی)

دکتر عبدالمحمد رئوفی نژاد (استاندار زنجان)

سردارسرلشکر غلامعلی رشید(جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح)

سید محمود رشیدی فرد (معاون طرح و برنامه وزارت تعاون)

مهندس زرگران (معاون وزیر صنایع)

دکتر سیداحمد زرهانی (رئیس سابق سازمان حج و زیارت، نماینده دور اوّل مجلس شورای اسلامی، معاون سه وزیر آموزش و پرورش)

سردار شاهوار پور(فرمانده سپاه ولیعصر (عج) استان خوزستان)

عبدالعلی صاحب محمدی (مدیر عامل راه آهن کشور)

حمید صافدل ( سرپرست سازمان توسعه و تجارت ایران)

سردار محمدعلی صبور (امور ورزشی سپاه -رئیس فدراسیون ورزشهای سه گانه کشور)

دکتر علیرضا صدرا(هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی)

سیدعزت الله ضرغامی (رئیس سازمان صدا و سیما)

مهندس طحان پسران(مسئول خرید پارس خودرو)

سرتیپ خلبان محمدرضا طحانیان (فرمانده هواپیمای سپاه که در ارتفاعات سیرچ کرمان سقوط کرد)

مهندس محمد باقر ظهوری فر (مدیر عامل شرکت ارتباطات زیر ساخت کشور)

دکتر محمدعلیزاده اصل ( مدیر کل دفتر اقتصادی وزارت رفاه)

سرتیپ خلبان ایرج عصاره (فرمانده لجستیک نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران)

غلامرضا فروزش (وزیر سابق جهاد)

علیرضا قلمبر دزفولی (مدیرعامل شرکت ایرانسل)

حمید قناعتی(مدیر کل سیاسی و تقسیمات کشوری استان خوزستان)

سردار غلامحسین کلولی دزفولی (مدیرعامل بنیاد تعاون بسیج)

سردار سرتیپ محمد حسن کوسچی (فرمانده ارشد سپاه غرب کشور و قرارگاه نجف اشرف و لشکر ۴ بعثت)

مهندس کیانی(معاونت صنایع بنیاد جانبازان)

سردار علی اصغر گرجی زاده (فرمانده سپاه حفاظت هوایی کشور)

مهندس محمد جواد محمدی زاده (رئیس سازمان محیط زیست کشور)

دکتر محمد مخبر (رییس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) )

دکتر محمدرضا مخبر دزفولی (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی)

دکتر علیرضا مخبر دزفولی(معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز و رئیس شورای هماهنگی فعالیت های قرآنی دانشگاه و مراکز آموزش عالی استان خوزستان)

سردار سید رضا میرزاده دزفولی ( فرماندهان جنگ ، فرمانده سابق سپاه خوزستان و وابسته نظامی ایران در ونزوئلا)

مهندس حبیب وحیدیان(مسئول خرید فولاد ایران در آلمان)

دکتر وحید یامین پور(مشاور رئیس شبکه ۳ سیما،مجری برنامه های ایران۸۸ – شوک – رو به فردا و دیروز امروز فردا)

علمی:

احمدآقاانصاری (شاعر و سخنران معاصر)

مرحوم محمد علی امام(نویسنده و محقق)

قیصر امین پور (شاعر معاصر)

مسعود ثم تراش (شاعر ونویسنده محلی)

آشفته دزفولی(شاعر)

محمد علی بهمنی (شاعر معاصر)

کاظم دزفولیان راد(استاد دانشگاه، محقق)

ابوتراب جلی (شاعر و طنزپرداز معاصر)

غلامعلی رجایی (شاعر و نویسنده معاصر)

عبدالرضا سالمی نژاد (نویسنده معاصر)

عبدالرحیم سعیدی راد (تارنگار) (شاعر معاصر)

دکتر محمد رضا سنگری (نویسنده و محقق عاشورایی)

عبدالرحیم سعیدی راد (شاعر و نویسنده معاصر)

مهراب صادق نیا (مدرس حوزه،ریاست موسسه آموزش عالی زبان و فرهنگ شناسی وابسته به جامعه المصطفی )

دکتر علیرضا عصاره (رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی واحد آکسفورد انگلیس)

دکتر عزیزالله عباسی دزفولی (اولین جراح کلیه ایران)

غلامعلی فرشادی (یکی از مؤلفان کتاب حسابان سال سوم ریاضی)

دکتر غلامعلی قاسمی (عضو هیئت علمی و معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد قم)

مهندس سید مسعود فارغ (موسس مرکز اطلاع رسانی تجهیزات پزشکی)

احمد محمود (نویسنده معاصر)

مرحوم ملا محمد تقی ناهیدی (شاعر)

محمدجعفر نعناکار (حقوقدان،پژوهشگر)

سید حسن مهدوی فر (نویسنده)

هنرمند:

سالار احمدیان (نقاش بین المللی)

وحید تاج (خواننده )

آرمان تیمور ( شاعر و عکاس ریاست جمهوری)

علی صدیقی راد (خواننده )

دکتر شهاب الدین عادل ( عکاس و مستند ساز )

محمدهادی قمیشی‌بزرگ (بازیگر، طراح لباس و دکور، کارگردان)

محمد قمرزاده (بازیگر در مجموعه یوسف پیامبر) ‌‌

حمید لبخنده ( کارگردان سینما و تلویزیون) ‌‌

احمدرضا گرشاسبی (کاگردان صدا وسیما)

استاد محمود مخدوم (استاد سرشناس موسیقی ایران)

ورزشکار:

حسن ابرهام (بازیکن اسبق تیم ملی فوتبال امید ایران)

روح‌الله بیگدلی (بازیکن تیم فوتبال باشگاه مس کرمان)

سرهنگ مجید حلوایی : ملی پوش فوتبال ( ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۳) بازیکن تیم پاس ، زننده تنها گل تاریخ فوتبال ایران به برزیل

علی حنطه (سرمربی تیم ابومسلم مشهد)

عبدالرضا جوکار(وزنه بردارتیم ملی جانبازان،قهرمان چندین دوره پارا المپیک)

کریم کاکاحاجی(مربی تیم ملی عراق – مربی اسبق تیم ملی کشتی ایران و قهرمان آسیا)

عبدالله کرمی (بازیکن تیم فوتبال شاهین بوشهر)

هادی دزفولی (از داوران برجسته سالهای گذشته فوتبال کشور)

ذوالفنون (بازیکن تیم فوتبال باشگاه صنعت نفت آبادان)

مرحوم حاج باقر رشنو (از قهرمانان رشته وزنه برداری در استان خوزستان)

حجت زاد محمود (بازیکن تیم فوتبال فولاد خوزستان)

جهان پهلوان حسن عباسی دزفولی ( قهرمان وزنه برداری و ورزش های زورخانه ای)

مجید قناعتی(قهرمان بکس ومربی بکس دزفول )

کریم قنبری (مربی تیم فوتبال باشگاه سپاهان)

محمد موسوی (بازیکن تیم ملی والیبال ایران)

میلاد نوری(بازیکن تیم استقلال تهران)

نزاد و اصلیت دزفولی ها چیست ؟

پس از آشوریها ۷۰۰ سال قبل از میلاد ؛ هخامنشیان آریائی تبار یا به عبارتی آتشائیان که از اهالی ایذه خوزستان بودند در دزفول سکونت داشته اند ؛ حدود ۶۰۰ و اندی قبل از میلاد بحت النصر تعدادی یهودی از بیت المقدس به ایران آورد که در همه جای ایران من جمله دزفول ساکن شدند.

شاپور اول ساسانی در سال ۲۶۰بعد از میلاد؛ ده هزار اسیر رومی را به دزفول آورد و بوسیله آن پل باستانی دزفول و پل شادروان شوشتر و شهر جندی شاپور و چند بنای دیگر را ساخت که از آن اسرا هم کم و بیش در دزفول ماندند.

در سال ۱۷ هجری قمری ؛ اعراب مسلمان به ایران هجوم آورده و در سرزمینهای فتح شده منجمله دزفول سکونت کردند؛ فتنه مغول در سال ۶۵۷ هجری قمری هم عده زیادی از چنگیزیان و اتباعش را ساکن دزفول کرد؛ تیموریان هم در سال ۷۹۶ بر مهاجرین قبلی افزوده شدند؛ علاوه بر اینها تعداد زیادی از سادات و سایر قومیت ها از نقاط مختلف ایران به این شهر نقل مکان کرده و ساکن شدند.

مردم دزفول و به طور کلی خوزستان ؛ آمیزه ای از گروه های نزادی و قومی مختلف هستند که از چند هزار سال قبل تا کنون در این منطقه رفت و آمد و یا سکنی داشته اند؛ در دوره قبل از اسلام عیلمی ها ؛ خوزی ها (کوسی ها)؛ یونانیان ؛ پارتیان؛ پارسیان ؛ رومی ها ؛ سریانی ها ؛ اعراب و در دوره اسلامی ؛ ترکها ؛ مغول ها ؛ گرجی ها و لرها از این گروههای قومی بودند.

در دزفول خانوده هائی هستند که اصلا” از ترکان افشار و مقدم مراغه و شاملو به شمار می روند ؛ گروهی نیز هستند که تبار مغولی یا گرجی دارند ؛ بسیاری از این خانواده ها از اصل خود آگاهند و بعضا” اسامی اجداد خود را می دانند؛ این گروه ها با گذشت قرنها همزیستی با یکدیگر و بومیان دزفول و رسم ازدواج برون گروهی در آنها با هم آمیخته و زبان و رفتار و آداب و اخلاقی کم وبیش یکسان یافته اند ؛ بنا بر موقعیت جغرافیائی دزفول که در سکونتگاهی ایلات و عشایر لر و عرب قرار داشته ؛ و رفت و آمد ها و تماس ها در فرهنگ و زبان مردم دزفول کم و بیش اثراتی گذاشته است.

در زیر به بعضی از گروهای قومی ساکن در دزفول اشاره می شود :

الف – لرها : از میان لرها ؛ مردم ایلات لرستان و بختیاری با دزفولیان مراوده بیشتر داشته اند.

جلگه دزفول در آخرین حد غربی قشلاقی بختیاری ها و همسایه دیوار به دیوار لرستان است . لرهای لرستان از تیره های گوناگون تشکیل شده اند که از آن تیره ها ؛ قلاوند ؛ پاپی ؛ دیریکوند و سگوند بیشتر با دزفولی ها تماس داشته اند ؛ بنا بر نوشته داعی دزفولی امیر تیمور گورکان هنگام ورود به دزفول تعدادی اسیر از الوار همراه خود آورد که قصد قتل عام آنها را داشت ؛ ولی با شفاعت سید سلطان علی رودبند از این کار صرفنظر کرد و آنها در شمال دزفول اسکان داد. اعقاب آنها که به نام سیاهپوشان معروفند هنوز در همانجا در محله ای به همین نام اقامت دارند.

لرهای رشنو: تا حدود سی سال قبل ؛ لرهائی در جنوب غربی محله قلعه و حد فاصل آن با محله صحرابدر مغربی زندگی می کردند که به لر رشنو معروف بودند .

از دیگر لرها که در زمان قاجار از لرستان به دزفول آمدند ؛ ساکی ها کرناسی و میرعالی خانی وایل چگنی و بختیاری های چهر لنگ و هفت لنگ که بیشتر در اطراف دزفول مانند جاته ؛ شوهان و بنوارناظر و شهرک مدرس و سردشت و در محله رودبند و مصلای نماز جمعه (که قبلا” به مقوم معروف بود) سکونت دارند.

ب – اعراب

ورود اعراب به خوزستان به قرون بیش از اسلام باز می گردد.

پس از فتح خوزستان توسط قوای اسلام بیشتر قبایل عرب در جلگه های جنوبی خوزستان سکنی گزیدند و منطقه نفوذی آنان بیشتر تا اهواز بود. تنها عده ای از اعراب به دهات جنوب دزفول و شوشتر آمدند و اقامت گزیدند که می توان از طایفه های چنانه ؛ و آل کثیر که در شهرکهای سید نور؛ شنگرعلیا ؛ و شنگر سفلی و شهرک مطهری سکونت دارند نام برد.

بعضی از اعراب نیز بعدها از بین النهرین یا نواحی دیگر به دزفول آمدنده اند و با جامعه دزفول در آمیختند ؛ از این گروه می توان به خانواده های زیر اشاره کرد.

۱-خاندان بزرگ و معظم مجدی که به قرار مسموع از عراق آمده اند.

۲-خانواده ابوالحلاج که مشهور است از عراق آمده اند.

۳-خاندان عاملی که از اعقاب شیخ بهاءالدین عاملی فقیه ؛ شاعر ؛ عارف و ریاضی دان بزرگ معاصر شاه عباس اول صفوی هستندکه از جبل عامل لبنان به دزفول آمدند .

۴-خاندان انصاری که از اعقاب جابربن عبداله انصاری ؛ صحابی رسول اکرم (ص) هستند.

۵-سادات آقامیر که از اعقاب سید محمد امینا و از اهالی اصفهان هستند.

۶-سادات اشرفی که در اوایل قاجار از نجف به دزفول آمدند .

۷-سادات جزایری که از نوادگان آیت الله سید نعمت الله جزایری که در دوره صفویه از بین النهرین به دزفول وشوشتر آمدند.

۸-سادات داعی ؛ منسوب به سیدسلطانعلی رودبندند که در زمان ورود امیر تیمور به دزفول ؛ در این شهر اقامت نمودند.

۹-سادات رضوی ؛ اهل کاشان هستند که نام خانوادگی رضوی و فصیح را دارند.

۱۰-سادات قاضی ؛ پیش از حکومت سلسله صفویه در دزفول سکونت داشته اند.

۱۱-سادات گوشه که از نوادگان سیدکمال الدین ولی هستد که با هفده واسطه به حضرت امام موسی کاظم (ع) میرسد و از حله و کوفه عراق به دزفول مهاجرت کردند.

۱۲-سادات رجبی (برسی ) از شیعیان خالص علی (ع) بودند ؛ از اهالی برس که یکی از آبادی های حله عراق حوالی بصره است به دزفول آمده و در محله کت کتان ساکن گردیده و معروف به سادات ملا رجبی هستند.

ب -ترکها :

خاندان های مقدم ؛ بیگدلی ؛ صالح پور و افشار ساکن در دزفول اصلا” ترک هستند.این خاندان که در زمان قاجار در دزفول و شوشتر به کار استیفا و کارگزاری دولت اشتغال داشتند ؛ نام خانوادگی مستوفی و گروهی دیگر عماد و مقدم را اختیار نمودند .خانواده ملکی هم حسب اظهار خودشان از اعقاب خواجه ملک تبریزی هستند که در دزفول سکونت یافته اند.

ایل بیگدلی از شاخه های ترکان آغوز بودند که در زمان سلطان محمود غزنوی به ایران آمدند . در دوران صفوی از جمله مریدان خاندان صفوی شدند و نام شاملو و بیگدلی شاملو نامیده شدند . در همان موقع دسته هایی از آنها به شاهسون ها پیوستند ؛ جد اعلای خاندان بیگدلی ؛ در دوره صفوی به دزفول آمد ؛ ابتدا شغل سپاهی داشت بعد وصلتی با خاندان عاملی ( شیخ الاسلام ) نموده و در زی روحانیون در آمد .

خاندان صالحپور که در محله قلعه سکنی دارند از بازماندگان عباسقلی بیگدلی حاکم دزفول و شوشتر در زمان نادر شاه هستند .

خوانین صحرابدر مغربی که بعضا” نام خانوادگی هلاکوئی و چنگیزی را اختیار کرده اند ؛ خود را از اولاد هلاکو و چنگیز می دانند .

افشارها : حوالی سال ۵۵۱ هجری قمری به هنگام سلطنت ملکشاه سلجوقی یکی از حکام ایل افشار به نام شومله که از دشت قیچاق بود ؛ بر خوزستان استیلا یافت و علی رغم دوام اندک حکومتش ؛ راه ورود ایل افشار به منطقه خوزستان باز شد و عده ای از آنها به دزفول و شوشتر ساکن شدند .

ت – گرجی ها:

در زمان صفوی خانواده ای به سرپرستی آبینه خان گرجی به دزفول آمد و در آن سکنی گزید ؛ خانواده رشیدیان که زمانی در محله حیدرخانه دزفول ؛ ریاست داشته اند خود را از بازماندگان او می دانند.

از حاج صوفی فرزند پرویز ( نوه آبینه خان گرجستانی ) آثاری در دزفول بجا مانده که برخی از آنها ؛ هنوز وجود دارند ؛ مانند مسجد حاج صوفی و کل حج صوفی .

از حکام و کلانتران سابق گماشته شده از ناحیه دولت در دزفول هم خانواده هائی باز مانده که در دزفول ساکن و اهلیت دزفولی پیدا کرده اند ؛ من جمله بیجن خان نواده واخشتوخان که در سالهای ۱۱۲۴تا ۱۱۲۶ هجری قمری حاکم منطقه بود و در زمان وی مسجد لب خندق بنا گردید؛ بازماندگانی از او در دزفول سکونت دارند که نام خانوادگی بیجن زاده دارند.

از خواجه خیرالله معروف به حج خیلا که از کلانتران دوران نادری بود نیز نوادگانی باقی مانده که احتمالا” خانواده های فعلی خیلا و خیلا پور و غیره ؛ منسوب به آنها می باشند .

در دزفول خانواده هایی هستند که از نقاط دیگر خوزستان به دزفول آمده و مانده اند ؛ مانند: خانواده های دورقی و بزی که از بندر قدیمی دورق که نزدیک شادگان بوده است به دزفول آمده اند .

در دزفول خانواده هایی با نام خانوادگی حاجی شاه وجود دارد که بنظر می رسد از نوادگان حاجی شاه فرزند یوسف شاه باشند که از آخرین اتابکان یزد بوده است و از سال ۶۹۰تا ۷۱۸ هجری قمری حکومت کرده و موطن اصلی آنان یزد بوده است.

و اما در مورد خانواده دیگری با نام شارون ؛ یا شارونی ؛ به نحوی که اعلام المنجد بر می آید ؛ در جائی شارون را شهری در فلسطین بین (( قیصریه )) و (( یا فا )) و در جای دیگر آن را ناحیه ای در کشور اردن نوشته است که یحتمل اجداد این خانواده از آن مناطق آمده اند.

ث – صبی ها

این گروه در قرن نهم هجری از شهر تیب که در کنار شعبه ای از رود کرخه در مرز ایران و عراق قرار داشت به نواحی دزفول و شوشتر آمده و در دزفول در محلی پایین تر از بقعه علی مالک ؛ در کنار رودخانه اسکان یافتند؛ که معروفیت دره صابیان و رود صابیان و سرمیدان صابیان ؛ که محل کار و کسب آنها نتیجه حضور آنان در این مناطق است ؛ تعدادی از این صبی ها در دزفول مسلمان شده و با دزفولیها آمیزش پیدا کردند و مسجدی نیز در دزفول بنا کردند بنام مسجد صابیان معروف است . نهایت حضور صابیان ؛ اواخر حکومت قاجاریه بود که دزفول را به طرف نواحی جنوبی خوزستان ترک کردند.

با تشکر از کلیه عزیزان که این مطلب را مطالعه کردند . و با عرض معذرت از طولانی شدن مطلب و بعلت اینکه می خواستم که مطلب بخوبی برای عزیزان مطرح گردد مجبور به عنوان همه آن در یک قسمت نمودم .

امیدوارم که مورد توجه خواننندگان محترم قرار گرفته باشد.

شهرداری

شهرداری دزفول یکی از کهن‌ترین شهرداری‌های کشور و نخستینشهرداری استان خوزستان و پنجمین شهرداری کشور بشمار می‌رود که در سال ۱۲۹۹ خورشیدی بنیان نهاده شده‌است. شهرداری دزفول دارای هشت سازمان و ۲ منطقه می‌باشد. همچنین راه‌اندازی منطقه ۳ در دست ساخت می‌باشد.

فضای سبز

دزفول سبزترین شهر استان خوزستان با سرانه فضای سبز ۱۵٫۲ متر مربع به شمار می‌رود که از این دید در میان دیگر استانها از جایگاه بالایی برخوردار است ولی تا رسیدن به استاندارد جهانی (۲۴ متر مربع) راه درازی در پیش دارد. یکی از برنامه‌های آینده شهرداری دزفول رساندن سرانه فضای سبز تا پایان سال ۸۹ خورشیدی به اندازه ۱۹ متر مربع می‌باشد. گلهای رز و مریم و آفتابگردان و بابونه و محمدی و نسترن و... از جمله گلهای زیبایی هستند که در این خطه سر سبز از جلگه خوزستان یافت می‌شوند. همچنین صیفی جات و مرکباتی همچون نارنج- پرتقال- نارنگی و... به وفور در اطراف دزفول به چشم می‌خورد و زیبایی خاصی را به این منطقه بخشیده‌است.

مراکز درمانیبیمارستان گنجویان دزفولبیمارستان آیت‌الله نبوی دزفولبیمارستان ۵۸۰ ارتش دزفولبیمارستان پایگاه چهارم شکاری دزفولمراکز تفریحی

تفریحگاه ساحلی دز (علی کله)

تفریحگاه ساحلی دز (علی کله)پارک خانوادهورزشگاه‌ها

فرودگاه

فرودگاه دزفول

دزفول دارای یک فرودگاه است که به عنوان تنها فرودگاه شمال خوزستان در کنار پایگاه چهارم شکاری دزفول تأسیس شده و پروازهای روزانه آن به تهران و مشهد برقرار می‌باشد.هم چنین در مجاورت این فرودگاه،پایگاه چهارم شکاری دزفول قرار گرفته است.

راه‌آهن

این شهر حدود ۴۰ سال از سه محور شمالی و جنوبی و مرکزی خود به راه آهن سراسری متصل بود اما بعد از استقلال بخشهایی از شهرستان این شهر از نعمت راه آهن در بخشهای شمالی و جنوبی خود محروم گشت و اکنون فاصله ایستگاه فعال قطار از شهر ۷ کیلومتر می‌باشد و تنها جایگاه قطار دزفول ایستگاه سبزآب در بخش سنجر می‌باشد که تقریباً در منطقه‌ای متروکه می‌باشد.[۲۳]

پایانه مسافربری

دزفول دارای یک پایانه بزرگ مسافربری در خاور شهر ویک پایانه محلی در جنوب شهر می‌باشد. افزون بر این سازمانها و نهادهای مسافربری بسیاری در جای جای شهر برپا می‌باشد که کار ترابری مسافران را برای سفرهای درون استانی و برون استانی بر دوش دارند. از دزفول روزانه اتوبوس‌هایی راهی تهران - اصفهان - شیراز -کرج- بهبهان- عسلویه - آبادان - اهواز و ماهشهر می‌شوند که از این میان ترددهای بین دزفول و اهواز از همه بیشتر است. در پایانه جنوب شهر مینی بوس‌ها کار جابه جایی مسافران بین دزفول و شهرهای همجوار را انجام می‌دهند

بزرگراه دزفول - اندیمشک

پایانه میوه و تربار

دزفول دارای ۲ میدان میوه و تره‌بار بزرگ (به نامهای قدیم و جدید) می‌باشد که بخش عظیمی از مرکبات و سیفیجات خوزستان از آنجا به اکثر نقاط کشور حمل می‌شوند. علاوه به آن در اطراف میدان میوه و تره بار ده‌ها پایانه ترابری وجود دارد که این مجموعه دزفول را به قطب میوه و تربار و ترابری خوزستان و غرب کشور تبدیل کرده‌است.[۲۴]

راه‌های زمینی دزفولبزرگراه دزفول – اندیمشک به درازای ۵ کیلومتربزرگراه دزفول – شوش به درازای ۲۵ کیلومترراه آسفالته دزفول – شهیون به درازای ۵۵ کیلومترراه آسفالته دزفول – شوشتر به درازای ۶۷ کیلومترراه آسفالته دزفول – لالی به درازای ۸۵ کیلومترتاکسیرانی

سازمان تاکسیرانی دزفول در سال ۱۳۷۶ راه‌اندازی شد و هم اکنون پس از گذشت یک دهه از آغار به کارش با زیر پوشش دادن شمار ۱۲۰۰ دستگاه تاکسی شهری گردشی و خطی و ساماندهی ۱۰۰ دستگاه خودروی مسافربر و همچنین شمار ۲۹۰ دستگاه وانت بار درون شهری به شهروندان خدمت‌رسانی می‌کند.

اتوبوسرانی

سازمان اتوبوسرانی دزفول در سال ۱۳۶۹ راه‌اندازی شده‌است. هم اکنون بیش از ۱۵۰ دستگاه اتوبوس در ناوگان ترابری درون شهری دزفول به خدمت رسانی می‌پردازند.

کشاورزی

دزفول یکی از قطب های مهم کشاورزی ایران است .خاک حاصلخیز و آب کافی شرایط مناسبی را برای کشت مرکبات ، صیفی جات و گل و گیاه فراهم کرده است .

مرکبات دزفول بخصوص پرتقال از سالمترین و مرغوب ترین نوع مرکبات کشور محسوب می شوند . دزفول از نظر تولید گل های رز و مریم در کشور بالاترین رتبه را داراست. بخش عمده ای از تولیدات گل دزفول به سایر استان ها و خارج از کشور صادر می شوند.

کشاورزی در دزفول سابقه‌ای تاریخی دارد. بخش غیر کوهستانی دزفول پرآب‌ترین منطقه کشاورزی استان خوزستان می‌باشد. این امر موجب رونق کشاورزی در این شهرستان گردیده است و دزفول را به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی استان مطرح نموده است.شهرستان دزفول از خاک بسیار مرغوب، هوای مناسب و آب فراوان با شبکه­ های مدرن آبیاری، وجود مرکز تحقیقات کشاورزی صفی­ آباد با سابقه 52 ساله و نیز دو شرکت بزرگ کشت و صنعت شهید بهشتی و شهید رجایی، برخوردار می­ باشد.

دشت پربار دزفول و گذر رودخانه ­های پر آبی مانند دز و کرخه سبب شده که بیشتر فراورده­ های کشاورزی مانند گندم، جو، برنج، دانه­ های روغنی، چغندر، مرکبات، صیفی­ جات، گیاهان زینتی و پرورش انواع دام و طیور و آبزیان به شیوه مدرن انجام می­ شود به طوری­ که قریب به 67 محصول مختلف در این شهرستان پرورش و تولید می­ گردد که از حیث تنوع در کشور بی­ نظیر می­ باشد، همچنین 20 گونه مختلف مرکبات و ده­ گونه از گیاهان زینتی پرورش و تولید می­ گردد و مجموع میزان تولیدات شهرستان دزفول بیش از 2 میلیون تن را شامل می­ شود...

آداب و رسوم

بیرق زنون

از گذشته هاي دور و در شب عيد قربان، رسمي تحت عنوان بيرق زدن که موسوم به بيرق زنان يا بيرق زنون مي باشد ، رايج و متدوال است .در اين رسم به تعداد افراد خانواده حاجي ، بيرق هاي کوچکي که مثلثي شکل هستند ، تهيه مي شود و پايه هر يک از اين بيرق ها که شبيه پرچم مي باشد داراي طول هاي مختلفي است . مثلاً طول اولين بيرق از يک يا 1/5 يا متر شروع شده و به نسبت افراد کوتاه تر مي شود . يعني به اندازه سن افراد خانواده براي هر يک از افراد ، يک بيرق زده مي شود که رنگ آنها سفيد و سبز است . رنگ سفيد که بيرق بزرگ است ، براي حاجي يا پدر خانواده است . اگر زن و مرد هر دو به خانه خدا مشرف شده باشند ، براي هر دو نفر آنها دو بيرق سفيد که باز هم طول پايه بيرق زن کمي کوتاه تر از بيرق مرد نصب مي شود و سپس به تعداد اولاد هر خانواده بيرق تهيه شده و در شب عيد قربان که در دزفول به شب بيرق زنان معروف است ، همه فاميل و بستگان و آشنايان در منزل حاجي جمع شده و پس از صرف شام و پذيرايي به اجراي مراسم مداحي و دعاخواني توسط مداحان اقدام به نصب بيرق ها در پشت بام مي کنند . پس از نصب هر بيرق و ذکر نام وي که همراه با خواندن اشعار محلي به گويش دزفولي است صلوات فرستاده و براي سلامتي آنان دعا مي کنند . اين رسم تا پاسي از شب عيد قربان در منازل وخانواده ها ادامه داشته و مردم به جشن و شعرخواني مي پردازند.اين رسم کهن تا به امروز در دزفول استمرار داشته است.

دست رزون

دست رزون یا حنابندان یکی از آداب و رسوم عروسی در نزد اقوام ایرانی و مردم دزفول می باشد.جشن حنابندان که به تعبیری آخرین رسم از آداب عروسی ایرانی می‌باشد، جشنی است که در واقع مراسم خداحافظی عروس بوده و در آخرین شب اقامت عروس به طور رسمی در خانه پدری بر‌گزار می گردد. «حنا از جنت است» و اثری از بهشت و نشانه‌ای از شادی، مهر و نیکبختی دارد. این باوری است که ایرانیان باستان داشتند و هنوز هم پابرجاست.

در دزفول یک روز قبل از عروسی جهیزیه عروس را به خانه داماد برده ودر طی این روز مراسم حنا بندان را بر‌گزار می کنند به این صورت که دست و پای عروس و داماد را حنا زده ودختران دم بخت باقی‌مانده حنای عروسی را به نیت خوش یمنی به دست و پای خود می زنند به این رسم در دزفول <<دست رزون>> می گویند .

مراسم محرم در دزفول

حمل علم در مراسم عزاداری محرم در دزفول

در روز نهم و دهم یعنی تاسوعا و عاشورا مراسم خاص در دزفول بر‌گزار می کند، بدین صورت که در این روزها مردم سه بار مجزا به طور کامل با هیئت های بزرگ خود بیرون می آیند و عزاداری می کنند.در دزفول بیش از صد هیئت عزاداری وجود دارد و شهر به دو قسمت تقسیم می شود که عصر تاسوعا تمامی قسمت جنوبی شهر به طرف قسمت شمالی شهر حرکت می کنند و در عصر عاشورا تمامی قسمت شمالی شهر به طرف قسمت جنوبی شهر حرکت می کنند و در خیابان های اصلی شهر عزاداری می کنند.

در صبح عاشورا نیز همه مردم شهر و هیئت ها به محلی مشخص به نام رودبند حرکت می کند و با گذراندن مسیر خاص سنتی خود که سالها پیش رسم بوده،علمهای بزرگی راآرایش می کنند و آنها را بر سر شانه خود حمل می کنند تا به امام زاده رودبند ببرند و در مقابل امامزاده به رقصاندن این علم ها می پردازند که به این کار <<علم یراق>> گفته می شود.برای تزئین علمها از شالهای رنگی سبز،سیاه و یا سفید استفاده می کنند و طول برخی از این علم ها به 12 متر می رسد.

از دیگر رسوم محرم مراسم چوب بازی است که نمادی از صحنه جنگ می باشد و بصورت نمایشی همراه با طبل ، دهل ، صدای شیپور و سرنا در جلو تکایا و در محله های عزاداری صورت می گیرد . در این مراسم عده ای از مردان به دو گروه تقسیم می شوند و با چوب ،سپر و شمشیر و زره با یکدیگر به مبارزه نمایشی می پردازند.

مراسم چلاب زنی و مراسم شبیه خوانی از دیگر مراسم است.در این مراسم عدهای بازیگر در نقشهای مختلف،شخصیتهای مهم تاریخ کربلا را به نمایش می گذاشتند . تمامی متن به صورت شعر با لحن و آهنگ خاص و بعضاً همراه با نوحه خوانده می شود. این شخصیت های مهم تاریخ در صبح تاسوعا با گهواره ای از علی اصغر در کنار عزاداران حرکت می کنند و مردم نذر خود را به گهواره علی اصغر نذری می دهند مرثیه می خوانند و مردم هم به عنوان اینکه آن ها شخصیت واقعی هستند یا نفرین می کنند یا دعا می خوانند.

سینما

شهر دزفول دارای سه سینما است که یکی از آنها جهت بازسازی از سال 86 بسته شده است.مجتمع فرهنگی سینمایی اصلی ترین سینمای دزفول است که دارای معماری سنتی می باشد.دیگر سینماهای دزفول سینما بهمن و سینما مهتاب می باشند.

کتابخانه

شهر دزفول داری کتابخانه های متععدی می باشد که از جمله آنها کتابخانه عمومی مخبر،رودبند،غدیر،امام خمینی،شهدای صفی آباد،بوعلی سینا،شاهرکن الدین،فتح المبین،آزادگان،دکتر پاشا،امام حسن مجتبی،شهید زمانی و شهدای سردشت هستند.

محمد موسوی عراقی (والیبالیست)،کریم قنبری (مربی فوتبال)،حجت زادمحمود (فوتبالیست)،روح‌الله بیگدلی (فوتبالیست)،عبدالرضا جوکار (وزنه بردار تیم ملی جانبازان،قهرمان چندین دوره پارا المپیک)، عبدالله کرمی (بازیکن تیم های فوتبال فولاد خوزستان و سپاهان اصفهان)

احمد محمود (داستان نویس)،ابوتراب جلی(شاعر و طنزپرداز)،سیاوش قمیشی(خواننده و آهنگساز)،علی الهیاری(فیلم‌بردار و بازیگر)،شهاب‌الدین عادل (عکاس، مستندساز، پژوهشگر و استاد سینما و عکاسی و عضو هیات علمی دانشکده سینما تئاتر و ریاست دانشکدهٔ سینما تئاتر)،صادق آهنگران (مداح)، نعمت‌الله آغاسی(خواننده)،عبدالنقی افشارنیا نوازنده نی، مانده میوه چی(خواننده)،وحید تاج(خواننده موسیقی سنتی)

سید احمد آوایی (مؤسس سپاه پاسداران در دزفول، از مؤسسین حزب‌الله لبنان، کاردار اسبق ایران در سوریه،قائم مقام اسبق بنیاد تعاون سپاه پاسداران، نماینده مردم دزفول در دوره‌های هفتم و هشتم مجلس شورای اسلامی)،سردار سرلشکر غلامعلی رشید (جانشین رئیس کل نیروهای مسلح)،سید علیرضا آوایی (رئیس کل دادگستری استان تهران)،دکتر محمدرضا مخبر دزفولی (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی)،علیرضا قلمبر دزفولی (مدیرعامل شرکت ایرانسل)، عزت الله ضرغامی (رئیس سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران)،دکتر محمدعلی رامین (مشاور محمود احمدی نژاد)،غلامرضا فروزش (سهامدار شرکت ایرانسل و وزیر سابق جهاد سازندگی)،محمدعلی صبور (رئیس فدراسیون سه گانه ایران)، عبدالمحمد رئوفی نژاد (استاندار سابق کرمان و زنجان)،شکرالله پاک‌نژاد(از بنیان گذاران جبهه دموکراتیک ملی ایران )،عبدالحسین خسروپناه(پژوهشگر فلسفه دین و رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه)

شهرستان دزفول بعد از اهواز دومین شهرستان پرجمعیت استان خوزستان این شهر برپایه سرشماری سال ۹۰ باداشتن شماری برابر با ۴۸۵۰۰۰ تن ۲۲ امین شهر بزرگ کشور بوده‌است[