شهرداری

شهرداری دزفول یکی از کهن‌ترین شهرداری‌های کشور و نخستینشهرداری استان خوزستان و پنجمین شهرداری کشور بشمار می‌رود که در سال ۱۲۹۹ خورشیدی بنیان نهاده شده‌است. شهرداری دزفول دارای هشت سازمان و ۲ منطقه می‌باشد. همچنین راه‌اندازی منطقه ۳ در دست ساخت می‌باشد.

فضای سبز

دزفول سبزترین شهر استان خوزستان با سرانه فضای سبز ۱۵٫۲ متر مربع به شمار می‌رود که از این دید در میان دیگر استانها از جایگاه بالایی برخوردار است ولی تا رسیدن به استاندارد جهانی (۲۴ متر مربع) راه درازی در پیش دارد. یکی از برنامه‌های آینده شهرداری دزفول رساندن سرانه فضای سبز تا پایان سال ۸۹ خورشیدی به اندازه ۱۹ متر مربع می‌باشد. گلهای رز و مریم و آفتابگردان و بابونه و محمدی و نسترن و... از جمله گلهای زیبایی هستند که در این خطه سر سبز از جلگه خوزستان یافت می‌شوند. همچنین صیفی جات و مرکباتی همچون نارنج- پرتقال- نارنگی و... به وفور در اطراف دزفول به چشم می‌خورد و زیبایی خاصی را به این منطقه بخشیده‌است.

مراکز درمانیبیمارستان گنجویان دزفولبیمارستان آیت‌الله نبوی دزفولبیمارستان ۵۸۰ ارتش دزفولبیمارستان پایگاه چهارم شکاری دزفولمراکز تفریحی

تفریحگاه ساحلی دز (علی کله)

تفریحگاه ساحلی دز (علی کله)پارک خانوادهورزشگاه‌ها

فرودگاه

فرودگاه دزفول

دزفول دارای یک فرودگاه است که به عنوان تنها فرودگاه شمال خوزستان در کنار پایگاه چهارم شکاری دزفول تأسیس شده و پروازهای روزانه آن به تهران و مشهد برقرار می‌باشد.هم چنین در مجاورت این فرودگاه،پایگاه چهارم شکاری دزفول قرار گرفته است.

راه‌آهن

این شهر حدود ۴۰ سال از سه محور شمالی و جنوبی و مرکزی خود به راه آهن سراسری متصل بود اما بعد از استقلال بخشهایی از شهرستان این شهر از نعمت راه آهن در بخشهای شمالی و جنوبی خود محروم گشت و اکنون فاصله ایستگاه فعال قطار از شهر ۷ کیلومتر می‌باشد و تنها جایگاه قطار دزفول ایستگاه سبزآب در بخش سنجر می‌باشد که تقریباً در منطقه‌ای متروکه می‌باشد.[۲۳]

پایانه مسافربری

دزفول دارای یک پایانه بزرگ مسافربری در خاور شهر ویک پایانه محلی در جنوب شهر می‌باشد. افزون بر این سازمانها و نهادهای مسافربری بسیاری در جای جای شهر برپا می‌باشد که کار ترابری مسافران را برای سفرهای درون استانی و برون استانی بر دوش دارند. از دزفول روزانه اتوبوس‌هایی راهی تهران - اصفهان - شیراز -کرج- بهبهان- عسلویه - آبادان - اهواز و ماهشهر می‌شوند که از این میان ترددهای بین دزفول و اهواز از همه بیشتر است. در پایانه جنوب شهر مینی بوس‌ها کار جابه جایی مسافران بین دزفول و شهرهای همجوار را انجام می‌دهند

بزرگراه دزفول - اندیمشک

پایانه میوه و تربار

دزفول دارای ۲ میدان میوه و تره‌بار بزرگ (به نامهای قدیم و جدید) می‌باشد که بخش عظیمی از مرکبات و سیفیجات خوزستان از آنجا به اکثر نقاط کشور حمل می‌شوند. علاوه به آن در اطراف میدان میوه و تره بار ده‌ها پایانه ترابری وجود دارد که این مجموعه دزفول را به قطب میوه و تربار و ترابری خوزستان و غرب کشور تبدیل کرده‌است.[۲۴]

راه‌های زمینی دزفولبزرگراه دزفول – اندیمشک به درازای ۵ کیلومتربزرگراه دزفول – شوش به درازای ۲۵ کیلومترراه آسفالته دزفول – شهیون به درازای ۵۵ کیلومترراه آسفالته دزفول – شوشتر به درازای ۶۷ کیلومترراه آسفالته دزفول – لالی به درازای ۸۵ کیلومترتاکسیرانی

سازمان تاکسیرانی دزفول در سال ۱۳۷۶ راه‌اندازی شد و هم اکنون پس از گذشت یک دهه از آغار به کارش با زیر پوشش دادن شمار ۱۲۰۰ دستگاه تاکسی شهری گردشی و خطی و ساماندهی ۱۰۰ دستگاه خودروی مسافربر و همچنین شمار ۲۹۰ دستگاه وانت بار درون شهری به شهروندان خدمت‌رسانی می‌کند.

اتوبوسرانی

سازمان اتوبوسرانی دزفول در سال ۱۳۶۹ راه‌اندازی شده‌است. هم اکنون بیش از ۱۵۰ دستگاه اتوبوس در ناوگان ترابری درون شهری دزفول به خدمت رسانی می‌پردازند.

کشاورزی

دزفول یکی از قطب های مهم کشاورزی ایران است .خاک حاصلخیز و آب کافی شرایط مناسبی را برای کشت مرکبات ، صیفی جات و گل و گیاه فراهم کرده است .

مرکبات دزفول بخصوص پرتقال از سالمترین و مرغوب ترین نوع مرکبات کشور محسوب می شوند . دزفول از نظر تولید گل های رز و مریم در کشور بالاترین رتبه را داراست. بخش عمده ای از تولیدات گل دزفول به سایر استان ها و خارج از کشور صادر می شوند.

کشاورزی در دزفول سابقه‌ای تاریخی دارد. بخش غیر کوهستانی دزفول پرآب‌ترین منطقه کشاورزی استان خوزستان می‌باشد. این امر موجب رونق کشاورزی در این شهرستان گردیده است و دزفول را به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی استان مطرح نموده است.شهرستان دزفول از خاک بسیار مرغوب، هوای مناسب و آب فراوان با شبکه­ های مدرن آبیاری، وجود مرکز تحقیقات کشاورزی صفی­ آباد با سابقه 52 ساله و نیز دو شرکت بزرگ کشت و صنعت شهید بهشتی و شهید رجایی، برخوردار می­ باشد.

دشت پربار دزفول و گذر رودخانه ­های پر آبی مانند دز و کرخه سبب شده که بیشتر فراورده­ های کشاورزی مانند گندم، جو، برنج، دانه­ های روغنی، چغندر، مرکبات، صیفی­ جات، گیاهان زینتی و پرورش انواع دام و طیور و آبزیان به شیوه مدرن انجام می­ شود به طوری­ که قریب به 67 محصول مختلف در این شهرستان پرورش و تولید می­ گردد که از حیث تنوع در کشور بی­ نظیر می­ باشد، همچنین 20 گونه مختلف مرکبات و ده­ گونه از گیاهان زینتی پرورش و تولید می­ گردد و مجموع میزان تولیدات شهرستان دزفول بیش از 2 میلیون تن را شامل می­ شود...

آداب و رسوم

بیرق زنون

از گذشته هاي دور و در شب عيد قربان، رسمي تحت عنوان بيرق زدن که موسوم به بيرق زنان يا بيرق زنون مي باشد ، رايج و متدوال است .در اين رسم به تعداد افراد خانواده حاجي ، بيرق هاي کوچکي که مثلثي شکل هستند ، تهيه مي شود و پايه هر يک از اين بيرق ها که شبيه پرچم مي باشد داراي طول هاي مختلفي است . مثلاً طول اولين بيرق از يک يا 1/5 يا متر شروع شده و به نسبت افراد کوتاه تر مي شود . يعني به اندازه سن افراد خانواده براي هر يک از افراد ، يک بيرق زده مي شود که رنگ آنها سفيد و سبز است . رنگ سفيد که بيرق بزرگ است ، براي حاجي يا پدر خانواده است . اگر زن و مرد هر دو به خانه خدا مشرف شده باشند ، براي هر دو نفر آنها دو بيرق سفيد که باز هم طول پايه بيرق زن کمي کوتاه تر از بيرق مرد نصب مي شود و سپس به تعداد اولاد هر خانواده بيرق تهيه شده و در شب عيد قربان که در دزفول به شب بيرق زنان معروف است ، همه فاميل و بستگان و آشنايان در منزل حاجي جمع شده و پس از صرف شام و پذيرايي به اجراي مراسم مداحي و دعاخواني توسط مداحان اقدام به نصب بيرق ها در پشت بام مي کنند . پس از نصب هر بيرق و ذکر نام وي که همراه با خواندن اشعار محلي به گويش دزفولي است صلوات فرستاده و براي سلامتي آنان دعا مي کنند . اين رسم تا پاسي از شب عيد قربان در منازل وخانواده ها ادامه داشته و مردم به جشن و شعرخواني مي پردازند.اين رسم کهن تا به امروز در دزفول استمرار داشته است.

دست رزون

دست رزون یا حنابندان یکی از آداب و رسوم عروسی در نزد اقوام ایرانی و مردم دزفول می باشد.جشن حنابندان که به تعبیری آخرین رسم از آداب عروسی ایرانی می‌باشد، جشنی است که در واقع مراسم خداحافظی عروس بوده و در آخرین شب اقامت عروس به طور رسمی در خانه پدری بر‌گزار می گردد. «حنا از جنت است» و اثری از بهشت و نشانه‌ای از شادی، مهر و نیکبختی دارد. این باوری است که ایرانیان باستان داشتند و هنوز هم پابرجاست.

در دزفول یک روز قبل از عروسی جهیزیه عروس را به خانه داماد برده ودر طی این روز مراسم حنا بندان را بر‌گزار می کنند به این صورت که دست و پای عروس و داماد را حنا زده ودختران دم بخت باقی‌مانده حنای عروسی را به نیت خوش یمنی به دست و پای خود می زنند به این رسم در دزفول <<دست رزون>> می گویند .

مراسم محرم در دزفول

حمل علم در مراسم عزاداری محرم در دزفول

در روز نهم و دهم یعنی تاسوعا و عاشورا مراسم خاص در دزفول بر‌گزار می کند، بدین صورت که در این روزها مردم سه بار مجزا به طور کامل با هیئت های بزرگ خود بیرون می آیند و عزاداری می کنند.در دزفول بیش از صد هیئت عزاداری وجود دارد و شهر به دو قسمت تقسیم می شود که عصر تاسوعا تمامی قسمت جنوبی شهر به طرف قسمت شمالی شهر حرکت می کنند و در عصر عاشورا تمامی قسمت شمالی شهر به طرف قسمت جنوبی شهر حرکت می کنند و در خیابان های اصلی شهر عزاداری می کنند.

در صبح عاشورا نیز همه مردم شهر و هیئت ها به محلی مشخص به نام رودبند حرکت می کند و با گذراندن مسیر خاص سنتی خود که سالها پیش رسم بوده،علمهای بزرگی راآرایش می کنند و آنها را بر سر شانه خود حمل می کنند تا به امام زاده رودبند ببرند و در مقابل امامزاده به رقصاندن این علم ها می پردازند که به این کار <<علم یراق>> گفته می شود.برای تزئین علمها از شالهای رنگی سبز،سیاه و یا سفید استفاده می کنند و طول برخی از این علم ها به 12 متر می رسد.

از دیگر رسوم محرم مراسم چوب بازی است که نمادی از صحنه جنگ می باشد و بصورت نمایشی همراه با طبل ، دهل ، صدای شیپور و سرنا در جلو تکایا و در محله های عزاداری صورت می گیرد . در این مراسم عده ای از مردان به دو گروه تقسیم می شوند و با چوب ،سپر و شمشیر و زره با یکدیگر به مبارزه نمایشی می پردازند.

مراسم چلاب زنی و مراسم شبیه خوانی از دیگر مراسم است.در این مراسم عدهای بازیگر در نقشهای مختلف،شخصیتهای مهم تاریخ کربلا را به نمایش می گذاشتند . تمامی متن به صورت شعر با لحن و آهنگ خاص و بعضاً همراه با نوحه خوانده می شود. این شخصیت های مهم تاریخ در صبح تاسوعا با گهواره ای از علی اصغر در کنار عزاداران حرکت می کنند و مردم نذر خود را به گهواره علی اصغر نذری می دهند مرثیه می خوانند و مردم هم به عنوان اینکه آن ها شخصیت واقعی هستند یا نفرین می کنند یا دعا می خوانند.

سینما

شهر دزفول دارای سه سینما است که یکی از آنها جهت بازسازی از سال 86 بسته شده است.مجتمع فرهنگی سینمایی اصلی ترین سینمای دزفول است که دارای معماری سنتی می باشد.دیگر سینماهای دزفول سینما بهمن و سینما مهتاب می باشند.

کتابخانه

شهر دزفول داری کتابخانه های متععدی می باشد که از جمله آنها کتابخانه عمومی مخبر،رودبند،غدیر،امام خمینی،شهدای صفی آباد،بوعلی سینا،شاهرکن الدین،فتح المبین،آزادگان،دکتر پاشا،امام حسن مجتبی،شهید زمانی و شهدای سردشت هستند.

محمد موسوی عراقی (والیبالیست)،کریم قنبری (مربی فوتبال)،حجت زادمحمود (فوتبالیست)،روح‌الله بیگدلی (فوتبالیست)،عبدالرضا جوکار (وزنه بردار تیم ملی جانبازان،قهرمان چندین دوره پارا المپیک)، عبدالله کرمی (بازیکن تیم های فوتبال فولاد خوزستان و سپاهان اصفهان)

احمد محمود (داستان نویس)،ابوتراب جلی(شاعر و طنزپرداز)،سیاوش قمیشی(خواننده و آهنگساز)،علی الهیاری(فیلم‌بردار و بازیگر)،شهاب‌الدین عادل (عکاس، مستندساز، پژوهشگر و استاد سینما و عکاسی و عضو هیات علمی دانشکده سینما تئاتر و ریاست دانشکدهٔ سینما تئاتر)،صادق آهنگران (مداح)، نعمت‌الله آغاسی(خواننده)،عبدالنقی افشارنیا نوازنده نی، مانده میوه چی(خواننده)،وحید تاج(خواننده موسیقی سنتی)

سید احمد آوایی (مؤسس سپاه پاسداران در دزفول، از مؤسسین حزب‌الله لبنان، کاردار اسبق ایران در سوریه،قائم مقام اسبق بنیاد تعاون سپاه پاسداران، نماینده مردم دزفول در دوره‌های هفتم و هشتم مجلس شورای اسلامی)،سردار سرلشکر غلامعلی رشید (جانشین رئیس کل نیروهای مسلح)،سید علیرضا آوایی (رئیس کل دادگستری استان تهران)،دکتر محمدرضا مخبر دزفولی (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی)،علیرضا قلمبر دزفولی (مدیرعامل شرکت ایرانسل)، عزت الله ضرغامی (رئیس سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران)،دکتر محمدعلی رامین (مشاور محمود احمدی نژاد)،غلامرضا فروزش (سهامدار شرکت ایرانسل و وزیر سابق جهاد سازندگی)،محمدعلی صبور (رئیس فدراسیون سه گانه ایران)، عبدالمحمد رئوفی نژاد (استاندار سابق کرمان و زنجان)،شکرالله پاک‌نژاد(از بنیان گذاران جبهه دموکراتیک ملی ایران )،عبدالحسین خسروپناه(پژوهشگر فلسفه دین و رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه)

شهرستان دزفول بعد از اهواز دومین شهرستان پرجمعیت استان خوزستان این شهر برپایه سرشماری سال ۹۰ باداشتن شماری برابر با ۴۸۵۰۰۰ تن ۲۲ امین شهر بزرگ کشور بوده‌است[